راه یوگا سفری به درون و جایگاه و دست آوردهای آن در عصر حاضر (قسمت اول)

مقدمه ای بر یوگا:

یوگا شناختی مستقیم و بی واسطه از ژرفای هستی خویش و هماهنگی با قوانین طبیعت است؛ این معرفت شهودی در پی سلوکی پیگیر و عشقی صادقانه حاصل می شود؛ در پی این سلوک فرد تسلطی همه جانبه بر قوای تن، احساسات و افکار خود پیدا می کند و در نهایت می تواند خود را از حیطه تغییرات احساسی و نگرانی های فکری فراتر برده و در عمق قلب خود قرار یابد؛ جایی که تلاطمات فکری و محیط خارجی قادر نیست تاثیری بر آن داشته باشد.

تعریف یوگا:

یوگا هنر زندگی کردن است، دانشیست که باید با زندگی روزانه هر فرد عجین شود؛ یوگا ترکیبی است از واژه یوگ به معنی «اتحاد و بهم پیوستن»؛ این اتحاد در اصطلاح معنوی به زبان سانسکریت عبارتست از پیوند آگاهی خالص فردی با روح کیهانی؛ یوگا ایجاد کننده هماهنگی و توازن بین جسم، روان و روح است؛ سیستم علمی-عملی یوگا این توازن را از طریق انجام تمرینات جسمی، تنفسی و مودراها و قفل های انرژی و نظافتی و مراقبه تامین می کند؛ این تمرینات فرد را قادر می سازد تا به حقیقت واقعی بدن دست یابد.

هدف یوگا:

هدف یوگا هماهنگ کردن سیستم های مختلف بدن است تا در پرتو آن شادابی و تندرستی کلی بدست آید. اکثر مردم از ترس، اضطراب و بیماری های عصبی که نتیجه استرس ها و فعل و انفعالات روزمره زندگی است رنج می برند؛ بدیهی است یوگا نمی تواند و چنین ادعایی هم ندارد که بر همه این مسایل و ناملایمات فردی مسلط شود و بهبودی تمام سطوح بدن را برای افراد تضمین کند، اما با عبور از سطح ذهن و احساس، روش ثابت شده ای ارایه می دهد تا تندرستی در بدن تحقق یابد.

شاخه های مختلف یوگا:

سیستم یوگا به شاخه های زیادی نظیر هاتا، راجا، گیانا، کارما، کندالینی، مانترا و لایا یوگا تقسیم شده است که هر کدام از شاخه ها بنا بر هدفی که دنبال می کند به ذکر جزئیات پرداخته و هر فرد می تواند متناسب خصوصیات فردی و نیاز شخصی راه مورد علاقه اش را انتخاب و دنبال کند.

هاتا یوگا:

در چند دهه اخیر قرن حاضر، هاتایوگا از گسترش ویژه ای برخوردار بوده است و به وسیله پرتو جویانی که در مراکز یوگا کسب دانش کرده اند در سطح جهان انتشار داده شده است؛ در منابع و متون قدیمی، هاتایوگا شامل تمرین های فیزیکی آساناها و تمرینات نظافتی بوده است، در صورتی که امروزه هاتا یوگا به مسایل عملی و عمومی مانند آساناها، تمرینات تنفسی و مودراها و بانداها می پردازد.

افسانه یوگا :

طبق اساطیر هندی، شیوا کاشف یوگا بوده و پراواتی جوان اولین شاگرد شیوا بوده است؛ در سیستم یوگا، لرد شیوا به عنوان نمادی از آگاهی عالی نشان داده شده است و پراواتی مظهر دانش و اعمالی که مسئولیت خلقت با اوست نماد شده است و نیز به عنوان انرژی قدرتمند کندالینی که در تمام پدیده های هستی وجود دارد شناخته شده است؛ همچنین پراواتی به عنوان مادر خلقت نیز شناخته شده و آن روح مجردی است که به دنیای مادی با اسماء و اجسام و اشکال موجودیت بخشیده است؛ او از گونه اسارت در این دنیای مادی رها است و با افسونگری هایش، با هوش عالی یکی می شود؛ او جدای از عشق و محبتی که به فرزندانش دارد دانش سری خودش را درباره رهایی بشر در شکل و قالب تانترا به بشر عرضه داشته و منشاء تمام روش های متنوع یوگا گردیده است؛

تانترا:

در حال حاضر یوگا به عنوان عمده ترین قسمت تانترا که قدمتی بیش از ده هزار سال دارد شناخته می شود؛ تانترا یک واژه سانسکریت و مرکب از دوکلمه «تانوتی» به مفهوم انبساط و «ترایاتی» به معنای رهایی است؛ بنابراین تانترا علم توسعه آگاهی یا به اصطلاح انرژی است؛ تانترا راهی برای رهایی از محدودیت ها و اسارت های دنیایی است که در آن زندگی می کنیم.

دو قدم بنیادین در یوگا:

اولین قدم در یوگا شناخت حدود ظرفیت جسمی و ذهنی است؛ دومین گام تعیین و تبین روش هایی است که برای گسترش آگاهی و رهایی انرژی از طریق تسلط بر محدودیت های شخصی و تجربی که واقعیتی حقیقی و راستین است.

پیشینه یوگا:

تانترا و پس از آن وداها اولین کتاب‌هایی هستند که در زمان شکوفایی عصر طلایی نوشته شده و به یوگا اشاره کرده اند. البته نه به عنوان تمرین بلکه به صورت نمادین، کاربرد یوگا را مورد اشاره قرار داده اند. در حقیقت اشعار ودایی از زبان ریشی ها و روشن بین ها که در حال مراقبه بوده اند شنیده شده است؛ در کتاب اوپانیشاد که یکی از با ارزش ترین کتب مقدس هندو است یوگا به شکل منسجم تری ارائه شده است.  به هر صورت  کامل ترین بحث درباره یوگا مربوط می شود به پاتانجلی که برای اولین بار سوتراهای یوگا را تنظیم نمود؛ پاتانجلی آموزه هایش را به نام هشت اندام یوگا تدوین کرده و آنها عبارتند از: یاما (واجبات)؛ نیاما (پرهیز)؛ آسانا (وضعیت)؛ پرانایاما (تنفس)؛ پراتی هارا (جدایی از امور محسوس)؛ دهیانا (تفکر)؛ و سامادهی (وصل به آگاهی مطلق).

دست آوردهای یوگا:

یکی از مهمترین دست آوردهای یوگا درمان جسم و روان است؛ امروزه برای درمان قطعی بعضی بیماری ها چون آسم و دیابت، فشارخون، آرتریت، بیماری های گوارشی و بعضی از بیماری های روان تنی که طب مدرن از درمان آن ها عاجز است از روش ها و تمرینات اختصاصی یوگا استفاده می شود. همچنین گزارشی در دست است که تاثیر عمیق یوگا را در بهبود بیماری ایدز نشان می دهد.

طبق گزارش های پزشکی، یکی از موفق ترین شیوه های درمان، یوگادرمانی بوده است؛ علت آن است که یوگا هماهنگی و هارمونی لازم را بین سیستم اعصاب وغدد مترشحه داخلی ایجاد می کند و این هماهنگی به طور مستقیم روی سیستم های داخلی و اندام تاثیر می گذارد.

اهمیت یوگا در عصر حاضر:

صرف نظر از نیازهای شخصی، یوگا وسیله ای برای مبارزه و دفع اضطراب ها و بی قراری های اجتماعی است؛ در دنیای فعلی عواطف انسانی ارزش خود را از دست داده اند و به طور قطع چیزی نیست که جایگزین آن شود؛ یوگا برای آشنایی انسان ها با اصل وجودی و خالص خود، بهترین روش بوده و قادر است انسان را به سر چشمه اصلی هستی منتقل کند؛ علاوه بر این یوگا فراتر از تمرینات فیزیکی، دربرگیرنده حقایق درونی و بیرونی و نیز شیوه ای جدید برای زندگی انسان امروزیست؛ راه یوگا از طریق مطالعه آن قابل فهم و درک نیست، بلکه تنها از طریق انجام تمرین و کسب تجربه و فراگیری هنر زیستن، تجلی می یابد.

اختصاصی به سوی خدا