خلسه و تلقین پذیری و اثرات مثبت و منفی که بر افراد می گذارد

تعریف دیگری از خلسه :

خلسه حالت خاصي است که انسان در آن مي تواند با ابعاد ماورایي و الهي وجود خود ارتباط برقرار کند. در اين حالت، توجه انسان از امور عادي و معمولي جدا شده و حرکات ارادي بدن متوقف مي گردد؛ حواس فيزيکي پنجگانه غيرفعال مي شود و جسم فيزيکي فراموش مي گردد. همچنين در حالت خلسه بخش خودآگاه ذهن کنار رفته، ناخودآگاه هويدا و فعال مي شود. بخش ناخودآگاه ذهن انسان، بسيار تلقين پذير است، از اين حالت مي توان حسن استفاده براي القاء معروفات و يا سوء استفاده براي القاء منکرات نمود.

خلسه از جنبه های مختلف :

بعضي خلسه را حالتي بين خواب و بيداري مي دانند، حالتي شبيه به چرت زدن، حالتي مانند گيجي، ماتي، منگي و کرخي؛ عده اي نيز معتقدند که خلسه حالتي است که مديوم ها در آن قرار گرفته، در اين حالت تحت تأثير نيروهاي ديگر مي توانند با ابعاد ماورايي ارتباط برقرار کنند. اختلال يا تغييرات موقت در سيستم عصبي، پريشاني وسيع روحي و اختلال در آگاهي نيز تعبير عده اي ديگر از حالت خلسه مي باشد. گروهي نيز خلسه را نوع خاصي از آگاهي به نام آگاهي برتر يا اَبَر آگاهي مي دانند. هر يک از تعاريف مذکور، از يک ديد و زاويه خاص به خلسه نگاه مي کند و بخشي از اين حالت را بيان مي نمايد، لذا هر يک از اين تعاريف به تنهايي ناقص بوده و کامل نيست.

افزایش تلقین پذیری در حالت خلسه :

صرف نظر از تمام اين تعاريف، آنچه مهم است اين است که در حالت خلسه تلقين پذيري فرد افزايش مي يابد. به طورکلي بيشتر انسانها تلقين پذير هستند، ولي درجات تلقين پذيري آنها متفاوت است. برخي درجات تلقين پذيري بسيار پايين و عده اي درجات تلقين پذيري بسيار بالا دارند، مابقي افراد نيز در حد واسط اين دو درجه قرار مي گيرند. عده بسيار کمي نيز وجود دارند که به طورکلي تلقين ناپذيرند. تلقين مي تواند سبب اِعمال يک فکر و يا يک عمل گردد، يا يک فکر و يا يک عمل را در انسان تغيير دهد. اين اِعمال و يا تغييرات مي تواند مثبت و يا منفي باشد و نتايج حاصل از آنها نيز مي تواند خوب يا بد باشد.

افزایش تلقین پذیری افراد در موقعیت های بحرانی :

قابل ذکر است که علاوه بر حالت خلسه، در هنگام شوک هاي جسمي، رواني و روحي نيز تلقين پذيري افراد افزايش مي يابد. براي مثال در شکست ها، موفقيت ها، غم ها، شادي ها، بيماري ها، مرگ عزيزان و… در اين حالت ها شخص به راحتي تحت تأثير حرف و عمل ديگران قرار مي گيرد، لذا تن به انجام اَعمالي مي دهد که در حالت عادي تن دادن به آن غيرممکن است. اين اعمال مي تواند مثبت (معروف) يا منفي (منکر) باشد. برخي جوانان در اين حالت ها تن به انجام منکراتي مي دهند که براي خودشان نيز انجام آن غيرقابل باور است. لذا در اين حالت ها، جوانان و نوجوانان به مراقبت و مواظبت بيشتري نياز دارند و لازم است در اين باره اطلاعات و آگاهي بيشتري به آنان داده شود.

انواع خلسه از نظر عامل به وجود آورنده :

خلسه از نظر عامل بوجود آورنده به چهار نوع تقسيم مي گردد :

۱- خلسة تلقيني

۲- خلسة مرضي

۳- خلسة دارويي

۴- خلسة محيطي

توضیحات انواع خلسه از نظر عامل به وجود آورنده :

خلسة تلقيني با تلقين کلامي و غيرکلامي حاصل مي شود. خلسة مرضي و خلسة دارويي به پزشکي مربوط مي گردد، ولي نوع خاصي از خلسة دارويي همان حالتي است که در معتادان توسط مواد مخدر بصورت پست و نازل ايجاد مي شود. مصرف مواد مخدر سبب مي شود که فرد در يک حالت خلسه قرار گرفته، از خود بيخود شود، محيط و اطرافيان خود را فراموش کند. به همين دليل براي آنان که با محيط و اطرافيان خود مشکلات فراوان دارند، بسيار لذتبخش است. بايد به اين دسته از افراد فهماند که براي رسيدن به اين منظور، راه هاي مثبت نيز وجود دارد. خلسة محيطي به دليل غيرمعمول، غيرطبيعي و غيرمنتظره بودن محيط ايجاد مي شود. براي مثال اگر محيط بي نهايت زيبا يا بسيار ترسناک يا خيلي عجيب و غريب باشد، شخص از خود بيخود شده و کنترل خود را از دست مي دهد.

تلقین پذیری و آسیب پذیری زیاد جوانان تحت تاثیر محیط :

کساني که بصورت برنامه ريزي شده و سازمان يافته و حرف هاي جلسات فساد و منکرات تشکيل داده و جوانان را به اين محافل راهنمايي مي کنند، به صورت تجربي از اين حربه استفاده مي کنند. اين افراد محل فساد را آنقدر غيرمعمول، غيرطبيعي و بعضاً زيبا و جذاب مي کنند تا افراد به محض ورود خودبه خود وارد خلسه شوند، در اين حالت به هر درخواست و پيشنهادي تن داده، در برابر هر چيز تسليم مي شوند و هيچ مقاومتي از خود نشان نمي دهند.

انواع خلسه از نظر کیفیت :

خلسه از نظر کيفيت به دو نوع مثبت و منفي تقسيم مي گردد. خلسة مثبت همراه با آرامش، نفس هاي عميق و شمرده و ضربان قلب آرام است. خلسة منفي با اضطراب، تنفس سطحي و تند، ضربان قلب تند و سريع، خشک شدن دهان، بعضاً سيخ شدن موهاي پوست و انقباض مثانه همراه مي باشد. خلسة مثبت بسيار مفيد بوده، با تکنيک هاي متافيزيک قابل حصول است و استفاده هاي فراوان دارد. خلسة منفي بسيار مضر بوده و به صورت ارادي توسط شخص و يا در بيشتر موارد بصورت ناخواسته توسط ديگران براي شخص ايجاد مي شود و آسيب هاي فراوان به دنبال دارد.

خلسه ای که عرفا تجربه می کنند :

براي مثال حالت جذبه هاي خاصي که به عرفا دست مي دهد، نوعي خلسة مثبت و عالي مرتبه است. اين نوع خاص از خلسه به دليل اشتياق فراوان به حضرت حق تعالي و در اثر اخلاص و معرفت حاصل مي شود. اين خلسه هاي عرفاني و الهي در کساني ايجاد مي شود که مؤمن، عابد، زاهد و عارف باشند، هر يک از اين چهار مرحله پيشنياز و مقدمة مرحلة بعدي است و نمي شود بدون طي سه مرحله اول به مرحلة آخر يعني عرفان رسيد.

عرفای مدعی نوظهور در عصر جدید :

در عصر جديد شاهد ظهور عرفايي هستيم که بدون طي اين مراحل به عرفان رسيده اند! از ابتدايي ترين احکام دين بي اطلاعند! مدعي رفتن در خلسه و يکي شدن با خدا هستند! از همه جالبتر آنکه خود ادعا مي کنند که عارف هستند! اين گونه افراد يا در توهم، گمراهي و بي خبري گرفتار شده اند و فکر مي کنند که به جايي رسيده اند، يا خود نيز مي دانند که خبري نيست و به جايي نرسيده اند و فقط دکاني باز کرده اند تا امورات دنيايي خود را سپري کنند. در هر صورت اينگونه افراد سبب انحراف ديگران خواهند شد.